(Bu yazı 02.12.2020 tarihinde www.kayipdunya.com’da yayımlanmıştır ve Kayıp Dünya ekibinin izni ile d12Macera sitesinde arşivlenmiştir.)
“Into the Odd” isimli rol yapma oyununun tanıtılacağı bu yazıda bazı terimler için yakın anlamlarını içeren Türkçe kelimeler kullanılmış, bazı kelimeler orijinal haliyle bırakılmıştır.
Into The Odd; belirsiz bir zamanda ve yerde, olağanüstü güçlere sahip ganimetleri bulma peşindeki maceracıların öyküsünü anlatan O.S.R. (Old School Revival) akımının ürünü bir rol yapma oyunudur. Rol yapma oyunları meraklısı Chris McDowall tarafından yazılmış oyunun kural kitapçığı sadece kırk yedi sayfadır.
Kafkavari bir gerçekliğin içinde Dickensvari karakterler, dehlizlerde, harabelerde, karanlık arka sokaklarda ve daha birçok tekinsiz mekânda keşfe çıkar. Amaçları, Arcana isimli hazineleri bulmak ve bunlar üzerinden kazanç sağlamaktır. Bu ganimetleri bulmaya çalışırken de soygunculardan yaratıklara kadar geniş bir yelpazede türlü türlü düşmanla, öldürücü tuzaklarla ve bilmecelerle yüzleşmeleri gerekmektedir. Bu kadar zahmetin sonunda buldukları bir Arcana’nın kontrolden çıkıp onları yok etmeyeceğinin de garantisi yoktur. Kim tarafından yaratıldığı belirsiz bu hazineler, özelliklerine göre “güçleri anlaşılamayanlar”, “güçleri kontrol edilebilenler” ve “birilerinin kontrolüne geçmemesi gerekenler” olmak üzere üç gruba ayrılır. Arcana ve ganimet avcılığı fikri, Strugatsky kardeşlerin Uzayda Piknik romanındaki veya romandan esinlenerek çekilmiş Tarkovsky’nin Stalker filmindeki iz sürücüleri anımsatmaktadır. Aradaki en büyük fark, maceracıların toplum tarafından dışlanmış, tuhaf görülen karakterler olmayışıdır. Onlar zaten tuhaf bir dünyada hayatta kalmaya çalışan maceraperestlerdir.
Odd dünyası Bastion şehrine ev sahipliği yapar. Dünya üzerinde bilinen tek medeniyet merkezi olan bu megapol, yer üstünde binlerce karmaşık yol ağından, yer altındaysa nereye bağlandığı belirsiz binlerce dehlizden oluşmaktadır. Şehrin çevresindeki madenci kasabaları, zenginlerin arazileri ve bataklıkların ötesinde yüzlerce yıl önce terkedilmiş ve unutulmuş kentlerin harabeleri vardır. Kuzeydeki Polar okyanusuna kadar olan topraklarsa tamamen bilinmezliklerle doludur. Victoria dönemi mimarisi ve yaşam tarzıyla modern teknolojinin harmanlandığı Bastion, yokluğun ortasında birçok kişi için fırsat vahası gibi göründüğünden insan yığınlarının karmaşası altında her gün ezilir. Yeryüzünde her türlü tipte insan koşturmacayla ve sefalet içinde yaşarken yer altındaysa her türlü korkunç varlık açgözlülükle kurbanlarını beklemektedir. Her şeye rağmen bu mega şehir akla hayale gelmeyecek hazinelere de ev sahipliği yapar.
Oyun kitabı aslında Odd dünyası ve merkezindeki Bastion için küçük bir giriş niteliğindedir. Kitabın yayımlandığı sene hevesli bir fan grubu tarafından oyunun atmosferine katkı sağlayacak “Odditional Materials” isimli bir kaynak kitabı da çıkmıştır. Bunun dışında internette oyuna ilişkin harita ve senaryo ağırlıklı fan materyalleri de bulunmaktadır. Oyunun yaratıcısı Chris McDowall, Odd’u geride bırakıp Bastion şehrine odaklanmıştır. Kurallarda bazı yeniliklere giderek ve Bastion’ı detaylandırarak 2020’nin Mart ayında Electric Bastionland isimli, Odd’dan alıntılar içeren ama bu kitaptan bağımsız ayrı oyun yayımlamıştır. Daha karanlık bir atmosfere sahip Bastion şehrinin maceracıları bu sefer Trainspotting filminden fırlamış, bir sebepten dolayı ellerindeki her şeylerini kaybeden karakterlere dönüşüvermiştir. Tek çıkış yolu; Bastion’da sırları çözülememiş makinaların şekillendirdiği, D&D zindanlarını aratmayan labirentlerde ödül peşinde koşmaktır.
Karakterlerin Güç (Strenght), Çeviklik (Dexterity) ve İrade (Willpower) olmak üzere üç adet temel niteliği vardır. Oyuna başlarken her bir niteliğin sayısal değerinin belirlenmesi için üç adet altılık zar kullanılır. Güç; metanet ve mukavemetle, Çeviklik; atletik beceriler ve reflekslerle, İrade; özgüven, disiplin ve karizmayla bağlantılı yetenekleri etkiler. Ardından sağlık seviyesini (veya can puanı) belirlemek için bir adet altılık zar atılır. Bir sonraki aşamada kural kitabındaki tablodan en yüksek nitelik puanı ile sağlık seviyesinin kesiştiği satırdaki eşya ve beceriler seçilir. Bunlar, başlangıç karakterinizin sahip olduğu özel eşya, silah, refakatçi ya da ekstra yetenekler olabilir. Eğer aynı satırdaki beceri ve eşya başka bir oyuncuya da denk gelirse ikinci oyuncu, o satırın sağındaki ya da solundaki satırda yer alan materyalleri seçer. Çünkü buradan size gelecek olanlar sadece sizin canlandıracağınız karakterinize özgüdür ve başlangıçta başka karakterlerde bulunmamalıdır. Kullanılan, ihtiyaç duyulan her ekipmanın bir bedeli vardır ve pahalılık sebebiyle satın alması başlangıç karakterleri için güçtür. Odd dünyasında yüz peni bir şiline, yüz şilinse bir gulden’e denk gelmektedir. Oyunda bir karakter sınıfı ayrımı yoktur. Odağında ganimet avcısı olmak koşuluyla karaktere ilişkin ayırt edici diğer özellikler oyuncunun hayal gücüne bırakılmıştır.
Karakterlerin aniden yüzleştiği tehlikeli durumlara karşı reaksiyon göstermede (saving throw) ve beceri kullanımında şans faktörü için yirmilik zar atılır. Yirmilik zarda 1 en iyi, 20 en kötü skordur. Eğer gelen puan, karakterin nitelik puanıyla aynı ya da ondan daha düşükse sonuç oyuncu lehine gerçekleşir.
Oyunun basit, net ve acımasız bir mücadele mekaniği bulunmaktadır. Hasar puanları, karakterinizin sahip olduğu silaha ya da yüksek bir yerden hızla düşmek gibi travmatik durumlara göre dörtlük, altılık, sekizlik ya da on ikilik zar arasında değişiklik göstermektedir. Sağlık seviyesinin başlangıçta azami altı puan olması, küçük mücadelelerde bile büyük tehlikeler yaratabilmektedir. Eğer tüm sağlık puanınızı tüketirseniz aldığınız hasarlar Güç (Strenght) nitelik puanınızdan düşmeye başlar. Karakteriniz, yaralanma durumuna göre eğer kısa ya da uzun süreli dinlenmezse ya da tıbbi destek görmezse tüm nitelik puanını kaybettikten bir saat içinde hayatını yitirir. Bu sebeple oyuncuların, salt maceracılar yerine temkinli maceracılar olarak karakterlerini canlandırmaları önerilir.
Oyun başta tek seanslık bir yapıdaymış gibi görünse de karakter gelişimine imkân vermektedir. Oyun yöneticisi (Referee-hakem ya da uzlaştırıcı) karakterinizin performansına göre deneyim ve itibar puanı verir. İtibarın faydası, oyun boyunca karşınıza çıkacak kişilerin size olan bakış açılarını ve yaklaşımlarını değiştirmesidir. İlk keşfini yapacak maceracıya Çaylak, keşiften tek parça dönmeyi başarana Profesyonel, en az üç keşiften başarıyla dönen kişiye Uzman, en az beş keşif girişiminden hayatta kalmayı başarana Eski Muharip (bu aşamada karakter bir çömez edinebilir), en az beş çömeze sahip olana da Usta denir. Deneyimde bir üst seviyeye çıkan oyuncu bir adet altılık zar atarak gelen puan kadar Sağlık seviyesini yükseltir. Sonra üç ana niteliğini için birer tane yirmilik zar atar. Eğer gelen zar mevcut nitelik puanından yüksekse ilgili nitelik skoru 1 puan yükselir.
Sonuç olarak ilk bakışta Bastion (Electric Bastionland) şehrinin Terry Gilliam’ın 1985 yapımı Brasil filmini anımsatan atmosferiyle Into The Odd, farklı bir oyun deneyimi vadediyor gibi görünmektedir.